KOZA HAN

Han, 1491 yılında dönemin Osmanlı padişahı 2.Bayezid tarafından Mimar Abdül ula bin Pulat Şah’a İstanbul’daki eserlerine gelir sağlaması amacıyla yaptırılmıştır. Han geçmişten günümüze; Ceddid-i Evvel, Beylik Kervansarayı, Beylik Hanı, Şimşek Hanı, Cedid-i Amire ve Yeni Kervansaray gibi isimler almıştır.

Ulu Camii ile Orhan Camii arasında yer alan Koza Han, o yıllarda ipek böceği kozalarının satıldığı bir yerdir. Orta Asya’dan gelen bir gelenek olan ipek böceği üreticiliği; özellikle Manavlar olarak nitelendirilen kuzey batı Anadolu’nun Türkmenleri tarafından yüzyıllardır yapılmaktadır. Yüzyıllardır süre gelen bu gelenek ile kozalardan elde edilen ipek kumaşlar, Bursa’nın tekstil merkezi olmasında önemli rol oynamıştır. Son zamanlarda petrol ürünlerinden elde edilen, sentetik iplik ve kumaşlar her ne kadar ipek böceği üreticiliğini olumsuz yönde etkilese de kaliteyi temsil eden ipek kumaşlar, marka olmayı hedefleyen tekstil firmaları için vazgeçilmez bir üründür.

Bursa’nın en önemli alışveriş mekanlarından biri olan Koza Han, iki katlıdır. Alt katında 45, üst katında 50 odası bulunan hanın odaları, dikdörtgen bir avlunun etrafında yer almaktadır. Develik adı verilen ve bu dikdörtgen avlunun doğusuna yapılmış olan hanın bir diğer avlusu da zamanında ahır ve depo olarak kullanılmıştır. Hanın kuzeyinde ise büyük taştan kabartma süslerle yapılmış görkemli bir taç kapı yer alır. Bunun dışında handa; üst katta güneye açılan bir kapı, avluda yer alan geniş bir kapı ve bu kapıdan da Orhan Camii’ne açılan bir kapı daha bulunmaktadır. Ayrıca, kurulduğu yıldan beri yapılan çeşitli onarımlarla günümüze kadar ulaştırılan Koza Han’ın avlusunun ortasında, iki katlı bir mescit bulunmaktadır. Türünün ilk örneği olan bu mescidin altı şadırvan olarak yapılmıştır. Tamamen taştan yapılan bu mescit; çevresinde yer alan sekiz ve tam ortasında bulunan bir ayak üzerine oturtulmuştur.

Bursa ekonomisine ipekçilik alanındaki katkısını günümüzde de sürdürmeye devam eden hanın üst katında ipek ürünleri satan birçok dükkan bulunmakta, alt katında ise kafeteryalar yer almaktadır.